Purim

Elk jaar komt het moment dat je moet beginnen met het plannen van het kostuum voor Purim. Er zijn er die een paar maanden van tevoren beginnen - met een gedetailleerde planning om tot het perfecte kostuum te komen, er zijn er die op internet op zoek gaan naar een kant-en-klaar kostuum, en er zijn de creatievelingen die het kostuum zelf voorbereiden. Er zijn mensen die een kostuum aannemen van een broer of zus of een vriend, of mensen die gewoon een pruik opzetten en naar het Purimfeest komen.

Wat uw kostuum ook is en hoeveel u er ook in investeert, u zult Purim willen gaan vieren, een van de vrolijkste en leukste Joodse feestdagen.

De vrolijke Joodse feestdag Purim wordt elk jaar gevierd op de 14e van de Hebreeuwse maand Adar (late winter/vroege lente). Purim 2023 begint op maandagavond 6 maart en duurt tot en met dinsdag 7 maart (in Jeruzalem tot en met woensdag). Het herdenkt de (door God gepland) redding van het Joodse volk in het oude Perzische rijk van Hamans complot "om alle Joden, jong en oud, zuigelingen en vrouwen, op één dag te vernietigen en te doden". Purim werd zo genoemd omdat Haman loten had gegooid om te bepalen wanneer hij zijn duivelse plan zou uitvoeren, zoals opgetekend in de Megillah (het boek Esther).

Het verhaal van Purim

Het Perzische Rijk van de 4e eeuw voor Christus strekte zich uit over 127 landen, en alle Joden waren zijn onderdanen. Toen koning Ahasveros zijn vrouw, koningin Vashti, liet executeren omdat ze zijn bevelen niet opvolgde, organiseerde hij een schoonheidswedstrijd om een nieuwe koningin te vinden. Een Joods meisje, Esther, viel bij hem in de smaak en werd de nieuwe koningin, hoewel ze weigerde haar nationaliteit prijs te geven.

Ondertussen werd de Jodenhatende Haman benoemd tot premier van het rijk. Mordechai, de leider van de Joden (en Esthers oom), trotseerde de bevelen van de koning en weigerde te buigen voor Haman. Haman was woedend, en hij overtuigde de koning om een decreet uit te vaardigen dat de uitroeiing van alle Joden beval op de 13e van Adar, een datum gekozen door een loterij die Haman had gehouden.

Mordechai bracht alle Joden ertoe zich te bekeren, te vasten en tot God te bidden. Ondertussen vroeg Esther de koning en Haman om samen met haar een feest te vieren. Op een volgend feest onthulde Esther aan de koning haar Joodse identiteit. Haman werd opgehangen, Mordechai werd in zijn plaats tot premier benoemd, en er werd een nieuw decreet uitgevaardigd dat de Joden het recht gaf zich tegen hun vijanden te verdedigen.

Op 13 Adar mobiliseerden de Joden zich en doodden veel van hun vijanden. Op 14 Adar rustten ze uit en vierden feest. In de hoofdstad Shushan, namen ze nog een dag om het karwei af te maken.

Waar komt de naam Purim vandaan?

Purim betekent "loten" in oud Perzisch. De feestdag werd zo genoemd omdat Haman een loterij had georganiseerd om te bepalen wanneer hij zijn duivels plan zou uitvoeren. Je kunt deze naam op vele manieren uitspreken. In de oosterse traditie heet het poo-REEM. Bij westerlingen wordt het vaak PUH-rim genoemd. Sommige Centraal-Europese gemeenschappen noemen het zelfs PEE-rim.

Wat doen we in Purim?

Het lezen van de Megillah (boek Esther), waarin het verhaal van het Purim wonder wordt verteld. Dit gebeurt eenmaal op de vooravond van Purim en dan nog eens op de volgende dag.

Het geven van geldgeschenken aan minstens twee arme mensen.

Het sturen van geschenken van twee soorten voedsel aan tenminste één persoon.

Een feestelijk Purim feest, dat vaak wijn of andere alcoholische dranken bevat.

Purim Tradities en gebruiken

Op Purim heerst een geest van levendigheid en plezier die zijn weerga niet kent op de Joodse kalender. Als er ooit een dag was om "los te gaan" en gewoon Joods te zijn.

Het is ook gebruikelijk dat kinderen (en volwassenen, als ze dat willen) zich verkleden in kostuums.

Een traditioneel Purim eten is hamantaschen (of oznay Haman), driehoekig gebak met maanzaad of een andere zoete vulling.

Op de dag voor Purim (of op de donderdag ervoor, als Purim op zondag valt) is het gebruikelijk om te vasten, ter herdenking van het vasten van Esther en het bidden tot God dat Hij Zijn volk redt.

Een van de unieke aspecten van Purim is de verschillende timing voor de viering ervan.

• Gemeenschappelijk gebruik: Joden over de hele wereld vieren Purim op Adar 14, de dag waarop onze voorouders uitrustten van de oorlog tegen hun vijanden.

• Ommuurde steden: Omdat de Joden van Shushan een dag later rustten, werd hun Purim uitgesteld tot de 15e. Dit werd uitgebreid tot elke stad die in de dagen van Jozua door muren was omgeven, met name Jeruzalem.

Merk op dat er in Joodse schrikkeljaren eigenlijk twee maanden zijn die Adar heten, Adar I en Adar II. Purim wordt gevierd in de tweede Adar, maar 14 Adar I is nog steeds een blijde dag, die Purim Katan (kleine Purim) wordt genoemd.

De betekenis van Purim

Purim betekent "loten". Zoals een loterij, die niet rationeel of voorspelbaar is, drukt Purim datgene uit wat boven de natuur en het menselijk begrip staat.

Naast het wonder van de Joodse overleving ondanks de inspanningen van onze vijanden, viert Purim de intieme betrokkenheid van God bij elk aspect van deze wereld. Hoewel er in de Megillah geen openlijke wonderen worden vermeld - Zijn naam wordt zelfs niet één keer genoemd - was God actief "aan de touwtjes aan het trekken" om voor Zijn volk te zorgen.

Bovendien veroorzaakte Hamans edict een spirituele opleving onder de Joden. In zekere zin was dit nog belangrijker dan het Verbond bij de Sinaï - een overweldigende geestelijke ervaring die de Joden dwong de Tora te aanvaarden - omdat dit uit eigen beweging gebeurde, zelfs toen zij verspreid waren onder het Perzische volk en ondergedompeld waren in hun cultuur. Het was in de verdienste van deze geestelijke herontwaking dat God hun verlossing gepland.